به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

آموزش شیوه درست نگارش برخی واژه‌های زبان فارسی

تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۵۸۲۳۱

چنان که همه می‌دانند زبان شیرین فارسی در دهه‌های اخیر به شیوه‌های گوناگون، بی مهری‌های فراوان به خود دیده است و هرروز هم رو به فزونی دارد. یکی از این بی مهری‌ها و بی توجهی‌ها از همین مردم فارسی زبان سرزمین خودمان سرمی‌زند که هرروز با تلفّظ نادرست واژه‌ای، بیان نادرست اصطلاحی، عبارتی یا جمله‌ای، درگفتار و نوشتار اِشکال ایجادمی کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به راستی مردم و نیز دست اندرکاران، مگر فراموش کرده‌اند که این زبان، همان زبان ملّی و میهنی ماست که ستارگان درخشانی همچون فردوسی و سعدی و حافظ، با آن، شهرهٔ جهان شدند و اکنون این اندازه نسبت به آن، کم لطفی روا می‌دارند؟! البتّه این سهل انگاری‌ها نشان ضعف و کوتاهی ماست وگرنه، خود زبان فارسی، اشکالی ندارد و این ضعف و سُستی در زبان و بیان ما هرگز از ارج و مقدار آن نمی‌تواند بکاهد.

در این هنگامهٔ بی‌مهری‌ها و رویارویی با این همه ضعف و اِشکال، آنان که ادبیات خوانده‌اند، رسالتی بردوش خود احساس می‌کنند؛ لذا بر «ادبیات خوانده‌ها» ست که نگذارند این سُستی ورزیدن‌ها، بر زبان فارسی خدشه وارد کند.

درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و شنیده‌ایم و خوانده‌ایم؛ ولی کافی نیست. پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال‌ها، نمی‌تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد و اگر هر روز هم یادآوری شود، تکراری نخواهد بود و تأثیرخود را خواهد گذاشت. بدین منظور بر آن شدیم تا برخی اشکال‌های رایج امروزی را که در گفتار و نوشتار مردم، فراوان دیده و شنیده می‌شود، یادآوری و اصلاح کنیم تا شاید بتوانیم در راه درست خواندن و درست نوشتن واژه‌ها، اصطلاح‌ها، عبارت‌ها و درنهایت برای پاسداشت زبان فارسی قدمی برداریم.

حرف (آ، ا) آخِر / آخَر واژه‌ی آخِر به کسر (خ)  در زبان عربی به معنی پایان، پایانی و انتهایی است؛ آخَر به فتح (خ)  به معنی دیگر و دیگری است. چون در زبان فارسی، اِعراب و حرکت (فتحه، کسره و ضمّه) الزامی نیست، مگر درمواردخاصّ، در نگارش هم مشخّص نمی‌شود. فقط تلفّظ، تمایز میان این دو واژه را تعیین می‌کند. این واژه (آخِر) معمولاً به اشتباه، (آخَر) تلفّظ می‌شود. مثلاً می‌گویند: کسانی که در ردیف آخَرند، گوش کنند؛ که بایدگفت در ردیف آخِرند... یا می‌گویند: شعرآخَری را بخوان، که باید گفت شعرآخِری ... گاهی دیده می‌شود واژه‌ی (بالاَخِرَه) را (بِلَخَرَه) می‌نویسند؛ که نادرست است و در نوشتن، باید اصل نگارش رعایت شود؛ بالاَخِرَه.  اُ بُّهَت / اُ بُهَّت این واژه عربی است و تشدید بر روی حرف (ب) قراردارد، نه (ه)؛ اُ بُّهَت. یعنی شکوه، جلال و عظمت. گاهی مردم تشدید را برروی (ه) می‌گذارند و اُ بُهَّت می‌خوانند که نادرست است و باید (اُ بُّهَت)  نوشته و خوانده شود.

مثلاً: استاد، چنان اُ بُّهَتی داشت که نمی‌شود وصف کرد. احتمال داشتن /  انتظار داشتن (رفتن)         مصدر مرکّب (انتظارداشتن) باید باجمله‌ای همراه شودکه معنا و مفهوم آن از امور مثبت و خواستنی باشد. چون هرگز امر منفی و نامطلوب را انتظار نمی‌دارند. مثلاً می‌گوییم:  انتظار داریم یا انتظار می‌رود که این بیمار رو به بهبود بگذارد. این جمله درست است. چون رو به بهبود گذاشتن مطلوب و پسندیده است.

امّا در جمله‌ی انتظار می‌رود که این بیمار به زودی بمیرد،   انتظار رفتن جایگاه درستی ندارد و  باید تغییر یابد. چون به زودی مردن بیمار، جزء انتظارات مطلوب و پسندیده نیست. جمله بارمنفی دارد و خواستنی نیست؛ لذا به جای انتظارداشتن، باید از احتمال داشتن استفاده کرد. بهتراست بگوییم: احتمال دارد که این بیمار به زودی بمیرد. گاهی در اخبار شنیده می‌شود که: می‌توان انتظار داشت که فلان کشور حقوق بشر را  نقض کند.

می‌بینیدکه مفهوم نقض کردن حقوق بشر، مطلوب و خواستنی و مثبت نیست. درواقع باید چنین گفت: احتمال دارد که فلان کشور. اِخوانُ الصّفا /  اَخَوانُ الصّفا اِخوان به کسر همزه درعربی جمع (اَخ) است؛ برادر. اَخَوان به فتح همزه و (خ) تثنیه یا مُثَنّای (اَخ) است؛ دو برادر. نام یا لقب آن گروه معروف تاریخی، اِخوانُ الصّفا است، نه  اَخَوانُ الصّفا. اَرّابه /  عَرّابه / عَرّاده اَرّابه، فارسی است و عَرّابه، عربی همین واژه است. به معنی گردونه و گاری است. عَرّاده، مَنجنیق کوچکی است که در جنگ‌ها برای پرتاب سنگ استفاده می‌شده است. عَرّاده، واحد شمارش توپ جنگی هم هست. مانند: دو عَرّاده توپ. با این توضیح، اَرّابه‌ی خدایان با همزه است و عَرّاده‌ی جنگی با (ع) است. بهتر است هرکدام با املای درست نوشته شود.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: زبان و ادبیات فارسی شیوه نگارش زبان فارسی ع ر اده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۵۸۲۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

علت مشکلات جیدون سانچو در منچستریونایتد از زبان تیری آنری (زیرنویس فارسی)

جیدون سانچو در این فصل با ترک منچستریونایتد و بازگشت قرضی به دورتموند دوباره احیا شده است و یکی از دلایل اصلی موفقیت و پیشروی دورتموند تا مراحل بالای لیگ قهرمانان اروپا محسوب می شود.

دانلود (4.6MB)